Hopelijk kunnen we in de nabije toekomst weer fysiek gaan repeteren, waarmee ook het normale concert weer realistisch wordt. Mogelijk krijgen we dan weer de situatie van vorige zomer, waarin verenigingen wel een concert konden geven maar geen groot publiek mochten hebben. Een optie waar veel verenigingen voor opteerden was toen het streamen van hun concert. Dit artikel zal ingaan op de vraag hoe je dit doet als orkest, waar je rekening mee moet houden en we zullen wat voorbeelden ter inspiratie geven.
Streamen en live-streamen
Met streamen bedoelen we in feite het online uitzenden of plaatsen van een opname van je concert. Hierin valt een onderscheid te maken tussen livestreamen, waarbij je ‘live’ uitzendt en het opnemen van je concert en dat online plaatsen.
Deze laatste optie heeft zeker wat voordelen ten opzichte van de eerstgenoemde variant. Zo is het technisch een stuk ingewikkelder en duurder om live fatsoenlijk uit te zenden. Voordeel van opnemen en later uitzenden is ook dat er nog een beetje aan de opname gesleuteld kan worden. Als orkest stukken opnemen is namelijk een stuk gevoeliger dan live voor een publiek spelen. Iedere valse noot of ongelijkheid valt veel meer op. Hierom zendt ook nagenoeg geen enkel professioneel orkest zijn concerten live uit, die worden allemaal opgenomen, ietwat bewerkt en online geplaatst. Dit laatste kan dan ook nog eens heel goed via bijvoorbeeld youtube première, waardoor je alsnog het gevoel van een live uitzending kunt creëren.
Het enige nadeel aan opnemen is daarentegen wel dat er geen interactie met je publiek mogelijk is. Dat kijkt op een later tijdstip. Met ‘live’ uitzenden kun je dat wel faciliteren via (bijvoorbeeld) de chat-functie in youtube, facebook of een ander platform.
Buma-stemra
Het is belangrijk om hier op te merken dat in de huidige contracten die we als sector met Buma-Stemra hebben afgesloten geen toestemming is om muziek live online uit te zenden. Buma-Stemra schaart dit nu tijdelijk onder de muziekfestival categorie, waarbij je als orkest 7% van je geraamde inkomsten, met een minimum van 50 euro, moet afstaan aan Buma-Stemra voor de auteursrechten van de muziek. Mocht je dus muziek via een online platform willen uitzenden, moet je contact opnemen met Buma-Stemra om dat op een legale manier te doen.
Echter is er gelukkig een alternatief. Buma-Stemra heeft vaste contracten met YouTube en Facebook, waardoor je bij het streamen op deze platformen niet deze licentie hoeft te kopen. Je kan dus gewoon zonder zorgen je concert streamen/plaatsen op YouTube of Facebook. Het enige wat hierbij wel speelt is dat, als de eigenaar van de muziek dit niet wil, je video geblokkeerd kan worden.
Wat heb je nodig
Om muziek op te nemen en uit te zenden heb je allereerst natuurlijk de juiste techniek nodig. De vraag is hierbij wat je wil; in theorie is een goede geluidsopname apparatuur en één camera genoeg. Alleen heb je op zo’n moment maar één opname-positie, waardoor het beeld snel saai wordt. Nadeel van meerdere camera’s is weer dat het dan technisch snel veel ingewikkelder wordt; er zal dan immers moeten worden geschakeld tussen camera’s.
Er zijn gelukkig ook veel audiovisuele bedrijven die hierin van betekenis kunnen zijn. Bedenk alleen wel dat dit ook een zeker prijskaartje met zich meebrengt en dat, door je concert bijvoorbeeld op Youtube uit te zenden, je hier geen ticket-inkomsten uit kunt halen.
Om over na te denken
Een belangrijk element om mee te nemen is dat het live uitzenden van een concert ook snel ‘saai’ kan worden. De beleving is toch anders dan live, en men haakt sneller af. Waarom zou iemand op de bank naar jouw concert gaan kijken, als er ook een groot scala aan professionele opnames te vinden is? Bedenk daarom wat jullie concert uniek maakt, waarom moet men kijken? Het visuele- en belevingsaspect worden dus extra belangrijk!
Een optie hiervoor kan zijn om, zoals het GFO heeft gedaan, tussen de werken door interviews te plaatsen met gastdirigenten, een componist en orkestleden over de werken. Zo wordt de uitzending levendig en neem je het publiek mee in de ervaring van het orkest.
Een andere optie is om het ‘show’element te vergroten. Werk met een presentator die het programma aan elkaar praat, organiseer een wedstrijd of loterij erbij, werk met een gastoptreden van jullie jeugdensemble (dat geen 1.5 meter afstand hoeven te houden), maak een rode draad door het programma waardoor het echt een verhaal wordt, verteld door de muziek. Enzovoorts. Wij hebben hier ook geen kant en klaar pakket voor liggen, maar deel vooral jullie goede voorbeelden zodat we elkaar als orkesten kunnen inspireren. Rechts staan en komen (hopelijk) nog veel meer mooie voorbeelden.
Als laatste, maak het programma vooral ook niet te lang. Een half uur tot drie kwartier is echt al een mooi programma waarmee je de mensen thuis een leuke tijd bezorgt. Dit houdt het ook laagdrempelig.