Frequently Asked Questions m.b.t. muziekexamens

Eisen praktijkexamen D-niveau
Vraag: Wat zijn de precieze eisen voor het praktijkexamen D-niveau?

Antwoord: De precieze exameneisen en de eindtermen per leerfase staan in de nieuwe raamleerplannen (blaasinstrumenten en slagwerk). De raamleerplannen zijn hieronder te downloaden:

het raamleerplan blaasinstrumenten

het raamleerplan slagwerk

De profielmogelijkheden voor het praktijkexamen D:

Bij het D-examen kan de muzikant kiezen voor één van de twee onderstaande profielen.

Profiel 1: D – regulier examen
Een voortzetting van de werkwijze bij de examens A t/m C, met de mogelijkheid om een gedeelte van het examen (zie rubrieken 3 t/m 6 op het voorbeeld beoordelingsformulier in de bijlage) openbaar af te leggen. Dit kan in de vorm van een recital (zie hieronder). De rubrieken 1 en 2 (Muziektheorie/gehoorscholing, waaronder het maken van een werkstuk of het geven van een presentatie) worden bij profiel 1 in een separaat en niet openbaar examengedeelte afgenomen, niet noodzakelijkerwijs op dezelfde dag. De docent zal bij een kandidaat met aspiraties voor een vakopleiding dit profiel aanbevelen.

Profiel 2: D – recital examen (openbaar examen)

Toelichting op de inrichting van het D-examen-recital (blaasinstrumenten)

* Het principe van het D-examen recital is het (in het openbaar) spelen van voordrachtstukken met afwisselende begeleiding van piano of orkest, in ensembleverband of solo. De rubrieken 3 tot en met 6 zijn geïntegreerd in het recitalprogramma. Deze hoeven niet apart getoetst te worden, maar krijgen wel een beoordeling. Er is dus bijvoorbeeld in het kader van het recital-examen geen aparte toetsing (al of niet openbaar) van toonladders/drieklanken en etudes (rubriek 4 technische vaardigheden). Als een kandidaat tijdens het recital-examen een of enkele etudes of werken met een technisch karakter solo wil spelen is daar geen enkel bezwaar tegen. De kandidaat vult het examen samen met zijn/haar docent creatief in. Het raamleerplan geeft (op blz. 71) het advies van 6 speelstukken. Zie blz. 71 ook voor het advies over eenzijdige technische studies als examenrepertoire hetgeen beter kan worden vermeden.

*De rubrieken 1 en 2 (muziektheorie/gehoorscholing): bestaande uit muzikale begripsvorming, auditieve toepassing en instrumentaal-auditieve toepassing) komen bij het D-examen-recital te vervallen. Er hoeft dus ook geen werkstuk gemaakt te worden.

*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*

 

 

Vraag: Bij de eindtermen voor het D-examen [op bladzijde 59] wordt de mogelijkheid beschreven om een regulier examen of een recital examen te doen. Bij het recital examen wordt vermeld dat daarbij ‘de rubrieken 1 en 2 [Muziektheorie/gehoorscholing] komen te vervallen’. Ook op bladzijde 74 staat dat zo vermeld. Rubriek 1 is inderdaad Muziektheorie en gehoorscholing maar rubriek 2 is de instrumentaal-auditieve toepassing. Het is mij niet duidelijk of deze rubriek 2 ook vervalt omdat dat tussen de haakjes niet specifiek wordt genoemd.

Antwoord: Die aanname klopt: op pag. 74 van het LKCA-RLP blaasinstrumenten (uitg. 2014) staat dat kan worden gekozen uit twee vormen bij een D-examen blaasinstrumenten. Indien gekozen wordt voor het zgn. D-recital examen vervallen inderdaad de rubrieken 1 & 2 van het examen zoals aangegeven op pag. 73 (beoordelingsformulier). Er hoeft dan ook geen werkstuk te worden ingeleverd want dat valt onder het onderdeel receptieve vorming uit rubriek 1.

Nb: e.e.a. leidt er idealiter zeker niet toe dat er in de lessen helemaal geen aandacht meer is voor de inhoudelijke elementen die vallen onder de rubrieken 1 & 2! Het gaat er vooral om dat de examensituatie een andere vorm kan hebben. We pleiten kortom niet voor een ‘smallere’ opleiding maar voor een andere toetsvorm.

Op het diploma wordt aangegeven of je een regulier D-examen hebt afgelegd of een recital-examen.

Werkstuk/presentatie D-examen:
Vraag: Er is mij e.e.a. niet duidelijk over het maken van een scriptie/werkstuk. Ik heb in maart theorie D gehaald. Hier hoefde ik mijn scriptie niet bij in te leveren. Van kennissen kreeg ik te horen dat als je een stuk met orkest uitvoert (wat ik ook ga doen) je je scriptie niet hoeft te schrijven. Is dit ook zo?

Antwoord: Als men kiest voor een recital examen, dan komen de rubrieken 1 en 2 (Muziektheorie/gehoorscholing, waaronder het maken van een werkstuk) inderdaad te vervallen.

Waaraan moet een werkstuk/presentatie voldoen?
De muzikant wordt gevraagd om zo zelfstandig mogelijk een creatieve presentatie op te zetten. Dat kan in de vorm van een werkstuk of een voordracht (met bijv. een Power-point), een analyse van een originele compositie of arrangement of een verdieping in een (organisatorisch of sociologisch) onderwerp dat de muziek betreft. De docent fungeert als mentor en begeleider. Hij kan adviseren bij de keuze van het onderwerp en een aantal globale aandachtspunten aandragen.

Wil men zeker zijn of het werkstuk of de te houden presentatie voldoet aan de eisen van het D-niveau examen, dan kan het best contact worden opgenomen met de examensecretaris van de bond waar je examen gaat doen en hem vragen of hij e.e.a. wil voorleggen aan de gecommitteerde. Wellicht dat de gecommitteerde nog ideeën heeft of aanvullingen wenst (zoals bijvoorbeeld informatie over de componisten of instrument).

 

Toonladders wel of niet een onderdeel van het programma D-examen recital?
Vraag: als gekozen wordt voor het recital- D-examen, is het dan de bedoeling dat Rubriek 4, sub. 2 [toonladders en akkoorden] ook tijdens het recital plaatsvindt? Lijkt me wat vreemd: je geeft een openbaar recital met een aantal etudes en voordrachtstukken maar je speelt dan ook je toonladders? Dat lijkt me meer iets voor een besloten gedeelte.

Antwoord: de rubrieken 1 en 2 vervallen bij het ‘recital examen’: dus zowel muziekleer/gehoorscholing als de instrumentaal-auditieve toepassing. Het onderdeel toonladders/akkoorden van rubriek 4 zal dan ook inderdaad niet worden afgenomen en er wordt dus geen beoordeling ingevuld voor dat onderdeel op het beoordelingsformulier. Het cijfer voor 4.1 algemene techniek is dan meteen eindcijfer voor die hele rubriek 4. Het examenprogramma moet bestaan uit speelstukken van verschillend karakter en in verschillende toonsoorten en maatsoorten, waaronder minimaal 2 samenspelstukken (al naar gelang de mogelijkheden combinaties: blaasinstrument en piano, 2 of 3 blaasinstrumenten etc.). Tijdens de examens blijkt veelzijdigheid uit de repertoirelijst (etudes, voordrachtstukken, solo’s en samenspelstukken). Eenzijdige technische etudes moeten bij het examenonderdeel repertoire worden vermeden. Dergelijke etudes zijn door de ingebouwde herhalingen wel uitstekend om bepaalde motorische handelingen te automatiseren. Ze zijn dus zinvol als studiestof, maar niet als examenrepertoire. Advies D-examen: minimaal 6 speelstukken.

Veelal wordt het D-examen uitgevoerd i.s.m. de muziekvereniging waarvan men lid is.  De examensecretaris van de Muziekbond waar je examen doet kan je desgewenst ook informeren over de manier waarop D-examens worden afgenomen. Kijk voor een overzicht van de muziekexamens georganiseerd door de verschillende bonden en de contactgegevens van de examensecretarissen op de websites van de desbetreffende bonden, te bereiken via de volgende snelkoppeling: https://www.knmo.nl/doelgroepen/educatie-jeugdbeleid/muziekexamens/.

NB. Het heeft de voorkeur het D-examenprogramma (ruim) van tevoren voor te leggen aan de gecommitteerde (via de examensecretaris).

Toonladders
Vraag: Klopt het dat toonladders nu van blad mogen worden gespeeld en dat een stuk uit het hoofd zelfs niet meer hoeft.

Antwoord: Toonladders en akkoorden hoeven niet persé uit het hoofd gespeeld te worden. Wanneer een leerling deze toch uit het hoofd speelt (bij voorkeur), leidt dit tot een hogere waardering van deze rubriek. Uitgebreide informatie hierover tref je aan in het raamleerplan blaasinstrumenten, pag. 59 t/m 64.

Kan men rechtstreeks examen afleggen voor B, C of D-niveau?
Vraag: Kan men rechtstreeks examen afleggen voor B, C of D zonder in het bezit te zijn van een voorafgaand diploma?

Antwoord: Hoewel het niet de voorkeur heeft, kan een kandidaat, indien kennis, inzicht en vaardigheid van de kandidaat van voldoende niveau zijn, in bijzondere situaties*, rechtstreeks examen afleggen voor één van de niveaus B, C of D zonder in het bezit te zijn van een voorafgaand diploma. Zie hiervoor ook het examenreglement 

*a) bij overstap naar een ander instrument b) ‘herintreders’

 

Waar kunnen leden van muziekverenigingen de examendata en examenplaatsen vinden?

Vraag: Waar kan ik vinden waar en wanneer examens worden afgenomen?

Antwoord: Leden van muziekverenigingen die lid zijn van een KNMO-bond kunnen deelnemen aan de door KNMO-bonden georganiseerde muziekexamens. Op de site van de KNMO treft u een overzicht aan van alle KNMO-bonden die muziekexamens organiseren. Via de websites van de KNMO-bonden wordt u geïnformeerd over de actuele examendata + locaties, klik hiervoor op de volgende snelkoppeling: https://www.knmo.nl/doelgroepen/educatie-jeugdbeleid/muziekexamens/.

 

Theorieboeken ongestemd slagwerk

Vraag: Welke theorieboeken zijn er voor ongestemd slagwerk?

Antwoord: Onder meer Dutch Music Partners geeft theorieboeken uit voor: ongestemd slagwerk A Niveau en ongestemd slagwerk B/C-niveau (laatstgenoemde twee niveaus in één bundel). De bundels zijn te bestellen via: http://www.dmpnet.nl/index.php?route=product/category&path=387_553