Als je een concert organiseert, dan heb je natuurlijk muziek nodig om te spelen. Steeds meer muziekverenigingen werken met een muziekcommissie, die actief ideeën verzamelt. Vaak mogen alle leden suggesties aandragen, die worden verzameld in een soort wensenlijst. Meestal bepaalt de dirigent uiteindelijk wat er gespeeld gaat worden, tenslotte is hij of zij degene die kan beoordelen of een muziekwerk speelbaar is voor het orkest en of het bijdraagt aan verbetering of handhaving van het niveau.
We hebben wat aspecten op een rijtje gezet, die je kunnen helpen met het uitzoeken van repertoire. We willen je inspireren met voorbeelden, maar het kan natuurlijk ook anders. Als je zelf ideeën hebt, horen we die ook graag.
Hoe kun je muziek uitzoeken?
- Weet je de titel, de componist en de arrangeur van een muziekwerk dat je wilt spelen, dan kun je op internet heel gericht zoeken waar het muziekwerk wordt uitgegeven.
- Op de website van het RIC vind je een overzicht van de vele concertwerken voor onze sector. Je kunt filters instellen die het makkelijker maken om te zoeken en je kunt de volgorde aanpassen. Alleen al het doorbladeren kan je op ideeën brengen.
- Verenigingen die een abonnement hebben bij Musidesk, kunnen daar in de catalogus kijken. De collectie van Musidesk omvat momenteel duizenden orkestwerken, ensemblewerken, bladmuziek, literatuur en partituren. Al deze werken zijn opgenomen in de internetcatalogus van Musidesk. De adviseurs van Musidesk kunnen je ook helpen bij het uitzoeken van repertoire.
- Lang leve YouTube, want hier kun je heel goed ideeën opdoen!
Zoek op een titel van muziek die je graag wilt spelen. Je kunt meteen invullen of je muziek zoekt voor een harmonie-, fanfare- of brassbandbezetting. Of als je wat internationaler wilt zoeken, vul je wind orchestra, wind band of concert band in. Als je niet zeker weet of er een arrangement is van jouw favoriete muziek, kun je op die manier op YouTube zoeken. Bijvoorbeeld van liedjes of muziek die je op de radio of op internet hebt gehoord, zoals popmuziek, gamemuziek of filmmuziek. Je kunt ook een trefwoord invullen, als je concert een bepaald thema heeft, bijvoorbeeld. Zoeken in het Engels levert weer meer resultaten op. YouTube komt vaak met suggesties die aansluiten bij jouw zoekopdracht, blijf maar eens een tijdje luisteren. Als je iets hoort dat je aanspreekt, noteer dan titel, componist en eventueel arrangeur. - Zoek op internet naar goede voorbeelden. Als verenigingen een concert geven met een bepaald thema, publiceren ze vaak welke muziekwerken ze gaan spelen. Zoek maar eens op een bepaald thema, met daarbij het woord harmonie, fanfare, brassband of muziekvereniging. Niet vergeten om ook in het Engels te zoeken!
- Ga luisteren naar andere verenigingen en schrijf op welke muziek je mooi vond.
- Kijk op Klankwijzer.nl naar inspirerende voorbeelden van andere orkesten. Elke week wordt er een bijzonder concert uitgelicht. Schrijf je in voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven. Dan krijg je elke week een digitale Klankwijzer in je mailbox.
- Heb je muziek gehoord die je mooi vindt, maar kun je geen arrangement vinden? Laat het dan maken. Als je googled op arrangement laten maken met aanvulling van het soort orkest waarin je speelt, kom je diverse arrangeurs tegen.
Waar moet je op letten als je repertoire uitzoekt?
- Het belangrijkste is dat de muziek aanspreekt. Maar, over smaak valt niet te twisten, dus niet iedereen houdt van dezelfde muziek. De muziek moet bij je vereniging passen en bij het publiek dat naar je concert of optreden komt luisteren. Het soort concert bepaalt welke muziek je speelt. De ene keer wat meer uitdaging, een feestelijk tintje of passend bij een thema. Je mag mensen best een beetje opvoeden, soms moet je ook aan een bepaalde muziekstijl wennen. Misschien heb je zelf ook weleens muziek gespeeld die je in het begin niet mooi vond.
- In het programma dat je speelt, is een bepaalde opbouw en variatie nodig. Het is voor publiek niet fijn om een paar stukken achter elkaar te horen in dezelfde stijl, bijvoorbeeld heel veel snelle muziek met een hoog volume of alleen maar langzame muziek.
Voor een standaard concert kun je bijvoorbeeld de opbouw zoals hieronder hanteren. Let op, het is een voorbeeld, geen voorschrift! We willen alleen graag dat je nadenkt over de opbouw.- Openingswerk, bijvoorbeeld een openingsfanfare of intrada. Een openingswerk duurt meestal niet zo lang
- Een concertwerk. Bijvoorbeeld muziek die speciaal voor harmonie, fanfare of brassband is geschreven. Dit werk mag best wat langer duren
- Een solowerk
- Een rustig werk
- Net voor de pauze een werk, dat het programma verbindt met het na-de-pauzegedeelte.
- Na de pauze kun je met een spetterend werk beginnen, bijvoorbeeld een mars, paso doble of swingend werk. Mensen moeten weer even worden wakker geschud.
- Populair repertoire. Muziek die gemakkelijk in het gehoor ligt, bekende melodieën.
- Een afsluiter. Die kan heel spetterend zijn, met zo’n melodietje dat lekker in het hoofd blijft hangen. Of je eindigt juist wat plechtiger met een koraal. Kies dan wel muziek die veel mensen kennen.
Kies je voor een concert met populaire muziek (showconcert, promsconcert) zorg dan ook voor een goede opbouw en speel de echte feestnummers aan het eind. Voor de pauze mogen er wel wat rustiger nummers tussen zitten, maar dat kan na de pauze de sfeer bederven.
- Let op de tijd!
Bepaal hoe lang het concert mag duren en schrijf op hoe lang elk muziekwerk duurt. Reken dan extra tijd voor het wisselen en het woordje van de presentator en je weet de totale tijdsduur. Meestal duurt het concert voor de pauze langer dan na de pauze. Dat is geen voorgeschreven regel, maar dat is ontstaan omdat mensen dat kennelijk prettig vinden. - Let op het niveau.
Het niveau moet passen bij je orkest. Omdat je orkestleden meestal niet hetzelfde niveau hebben, kun je het beste wat afwisselen. Een paar moeilijke en een paar makkelijke stukken. Maar dan ook weer niet te moeilijk of te makkelijk. Uitgevers geven vaak het niveau aan bij de informatie die over het muziekwerk wordt gegeven. - Let op de bezetting van het orkest.
Alle instrumentgroepen moeten voldoende te doen hebben in het programma en voldoende worden uitgedaagd. Je moet wel wat muzikale kennis hebben om dat te kunnen beoordelen.
Ontwikkeling van repertoire
Het Repertoire Informatie Centrum (RIC) is in het leven geroepen om structuur aan te brengen in het bestaande en nieuwe repertoire voor blaasmuziek.
Initiatiefnemers zijn:
- Wereld Muziek Concours (WMC)
- Nederlandse Brassband Kampioenschappen (NBK)
- Open Nederlandse Fanfare Kampioenschappen (ONFK)
- Musidesk Rijnbrink
- Koninklijke Nederlandse Muziek Organisatie (KNMO)
- Kunstloc Brabant
Het RIC selecteert en beoordeelt repertoire in opdracht van de KNMO en de festivals die kampioenschappen organiseren, zoals bijvoorbeeld NBK, ONFK, ONHK en WMC.
Het RIC streeft naar een compleet beeld van alle actueel beschikbare repertoire, dat geschikt is voor concoursen, festivals en concerten. Door de inzet van enerzijds de coördinatoren en anderzijds de beschikbare specialisten uit het veld wordt gezorgd voor een zorgvuldige selectie en beoordeling resp. beschikbaarstelling en inzage. Bij de selectie en beoordeling is er speciale aandacht voor repertoire van de “lagere” divisies (2e, 3e, 4e en 5e), voor de educatieve functie van repertoire, voor de geschiktheid van repertoire voor jongeren en voor oudere muzikanten en voor nieuwe, tot op heden minder gebruikte bezettingen. Het RIC stimuleert het ontwikkelen van nieuw repertoire voor blaasmuziek (m.n. ook door Nederlandse componisten) en het spelen hiervan.
Het doel is dat amateurmuziekwereld kan beschikken over een actueel, vernieuwend en inspirerend repertoire. Het RIC stelt een repertoirelijst op van werken die op de verschillende concoursen voor blaasmuziek en slagwerk gespeeld mogen worden. Voor de diverse kampioenschappen schrijft het RIC compositieopdrachten uit voor de verplichte werken.